Macht doet lijden

Ondanks het charme-offensief van de huidige paus en de groei in de derde wereld, wordt de katholieke kerk wereldwijd steeds leger. Niet alleen de ontkerkelijking in het westen zorgt hiervoor, de opstapelende schandalen met geld en kindermisbruik versterken de trend.

Het is of het instituut zijn masker verliest. Nu weer staat de kerk in de beklaagdenbank voor rituele (!) moord op inheemse kinderen, indianen dus, in Canada in de jaren vijftig. Ongelooflijk dat alleen al zo’n beschuldiging bestaat. Neem daarbij de bemoeienis van de pausen in de coulissen van het wereldtoneel. Voeg daarbij de actuele systematische traagheid van de kerkelijke autoriteiten bij de financiële afhandeling van de kindermisbruikaffaire in ons land en onthulling over een wijlen bisschop die een kindermisbruiker bleek. Wie wil dan nog bij zo’n ‘spirituele’ instelling horen?

Het is het onvermogen van de macht dat zich toont. Macht bestaat dankzij het vergroten van de eigen invloed. Daarom is het voor macht onmogelijk zelfreinigend vermogen te ontplooien. Onze rechtstaat is gebaseerd op een scheiding der machten, de trias politica: regering, toezichthoudend en gekozen parlement en de onafhankelijke rechtspraak. Dat kan excessen voorkomen.

Macht zit in ieder mens. In ieder mens zit een potentiële misbruiker, kampbeul en fraudeur. Als het dunne laagje glazuur van fatsoen en cultuur wegvalt, kan ieder het beest te zien krijgen dat hij of zij ook is.

Kenmerk van macht is dat deze altijd laat lijden; niets toevoegt, maar neemt en daardoor altijd bezig is met bezitsvergroting. Vraatzucht, hebzucht, ‘greed is good’, aldus superkapitalist en filmkarakter Gordon Gekko. Er is voorzover ik weet geen persoon of instelling die daarop een uitzondering vormt. Dat patroon zit derhalve in iedereen. Dus ook in jou en mij. Denk maar aan je reactie op aanbiedingen in je supermarkt of favoriete luxewinkel.

En het is erg verleidelijk om niet naar binnen te kijken bij het boe-roepen tegen wat er aan machtsmisbruik wereldwijd voorvalt. Blijf alert op je eigen verantwoordelijkheid, want daar zit je potentiële macht.

Ooit valt het doek voor de misbruikers omdat macht zichzelf uitholt en daardoor aan de buitenkant meer dwang moet inzetten voor zelfhandhaving.

We staan erbij en kijken ernaar.

Ewald Wagenaar

Reageren: redactie@kd.nl of via kd.nl.